دعا برای هدایت خود و فرزندان
رَبِّ اجْعَلْنِى مُقِیمَ الصَّلَوةِ وَ مِن ذُرِّیَّتِى رَبَّنَا وَ تَقَبَّلْ دُعَآءِ (ابراهیم، 40)
پروردگارا! مرا برپا دارنده نماز قرار ده و از نسل و ذریّه ام نیز. پروردگارا! دعاى مرا (نماز و عبادتم را) بپذیر
در آیاتى که تاکنون درباره حضرت ابراهیم در این سوره خوانده ایم، او از خداوند هفت درخواست دارد: امنیّت مکّه، دور ماندن از بت پرستى، توجّه قلوب و افکار مؤمنان نسبت به فرزندان و مکتب او، بهره مند شدن ذریّه او از ثمرات، توفیق اقامه نماز، قبول شدن دعاها و آمرزش براى خود و والدین و همه مؤمنان.
«والد» تنها به پدر واقعى گفته مى شود، ولى «أب» به غیر پدر از جمله به عمو و پدرزن نیز گفته مى شود. چون والدین ابراهیم مؤمن بودند، لذا در این آیه حضرت ابراهیم به والدین خود دعا مى کند، ولى در آیات دیگر که «أب» به کار رفته و مراد عموى ابراهیم است، به دلیل مشرک بودن او، حضرت از او بیزارى مى جوید.
در آیه ۱۳۳ بقره نیز خواندیم که فرزندان یعقوب در پاسخ پدر که پرسیده بود: «ما تعبدون من بعدى» پس از من چه چیز را مى پرستید؟ گفتند: «نعبد الهک و اله آبائک ابراهیم و اسماعیل» ما پروردگار تو و پروردگار پدرانت ابراهیم و اسماعیل را مى پرستیم. با آنکه اسماعیل عموى یعقوب است، ولى به عمو «أب» گفته شده است.
پیام ها
۱- تکرار «ربّ» در آغاز دعاهاى حضرت ابراهیم، نشانه تأثیر آن در استجابت دعا و یا یکى از آداب آن است. «ربّ اجعلنى»
۲- براى اقامه نماز خود و فرزندانتان، از خداوند استمداد کنید. «ربّ اجعلنى»
۳- نماز، محور دعاهاى حضرت ابراهیم است. «ربّنا لیقیموا الصّلاة»، « ربّ اجعلنى مقیم الصّلاة»
۴- با آنکه رسالت انبیا اقامه دین است اما دعا براى اقامه نماز به جاى آن، نشانه آن است که نماز چهره و سیماى تمام نماى دین است. «مقیم الصّلاة»
۵ - اقامه نماز، عِدل و همتاى رهبرى است. حضرت ابراهیم در دو مورد عبارت «و من ذریّتى» را به کار برد: یکى درباره نماز نسل خود «مقیم الصّلاة و من ذریّتى» و یکى در مورد رهبرى نسل خود هنگامى که خداوند به ابراهیم فرمود: «انى جاعلک للنّاس اماما قال و من ذریّتى» من تو را امام مردم قرار دادم ابراهیم گفت: پروردگارا ذریّه مرا نیز به این مقام برسان.
منبع: پایگاه درس هایی از قرآن